Raad voor de rechtshandhaving luidt de noodklok bij de Staten en de Rijksministerraad over de Point Blanche gevangenis en huis van bewaring.

St. MaartenJuli 2025Pers
Raad voor de rechtshandhaving luidt de noodklok bij de Staten en de Rijksministerraad over de Point Blanche gevangenis en huis van bewaring. illustration
Brief aan de Raad van ministers van het Koninkrijk

Brief aan de Voorzitter en Leden van de Staten van Sint Maarten

PHILIPSBURG, Sint Maarten – De Raad voor de rechtshandhaving (de Raad) heeft op 6 juni 2025 de noodklok geluid over de onhoudbare situatie in de Point Blanche gevangenis en huis van bewaring (gevangenis). Dit door middel van een mededelingsbrief ex artikel 32 Rijkswet Raad voor de rechtshandhaving (Rijkswet Raad) aan zowel de Staten van Sint Maarten als de Rijksministerraad. Al jarenlang constateert de Raad dat de gevangenis in een uiterst zorgelijke, kwetsbare en risicovolle toestand verkeert. De Raad vindt dit onacceptabel. De veiligheid en de mensenrechten van eenieder in de gevangenis moeten gewaarborgd worden.

Op 14 mei 2025 werd nog eens duidelijk zichtbaar dat die waarborg er niet is; door een levensgevaarlijke opstand en brand, met reële risico’s voor dodelijke slachtoffers onder personeel, gedetineerden en bezoekers. Zonder het besef van de mate van urgentie en een directe aanpak blijft verdere escalatie met mogelijke fatale gevolgen een imminent risico. De Raad meent dat de structureel verslechterende condities, en de potentiële dreiging en kans op herhaling van incidenten een gezamenlijke sense of urgency en aanpak van al de daarvoor verantwoordelijken vereisen. Op zowel lokaal niveau als in Koninkrijksverband is gezamenlijke actie voor een werkbare aanpak en oplossing op de kortst mogelijke termijn noodzakelijk. De Raad doet met zijn mededelingsbrieven een beroep op de Staten van Sint Maarten en de Rijksministerraad om het daartoe te leiden.

Stelselmatige niet opvolgen van aanbevelingen
De Raad doet al ruim tien jaar (vervolg)inspecties en aanbevelingen voor het gevangeniswezen. Ook monitort de Raad al jaren op verzoek van het Justitieel Vierpartijenoverleg (JVO) de opvolging van de aanbevelingen van het European Committee for the Prevention of Torture and Inhuman or Degrading Treatment or Punishment (CPT). De Raad schrijft het ontstaan en het verloop van de geconstateerde levensgevaarlijke situatie(s) in de gevangenis in belangrijke mate toe aan de jarenlange, structurele nalatigheid en het stelselmatig niet opvolgen van de aanbevelingen van de Raad. In het geval aanbevelingen stelselmatig niet opgevolgd worden door de minister van Justitie kan de Raad gebruik maken van zijn wettelijke opschalingsmogelijkheid. De Raad kan dan op grond van artikel 32 Rijkswet Raad een mededeling hierover doen aan de Staten en de Rijksministerraad. Dit is de eerste keer dat de Raad een dergelijke mededeling heeft gedaan.

Onvoldoende waarborgen en schending van rechten
De situatie in de gevangenis leidt al jaren tot een continue schending van fundamentele (mensen)rechten en een ernstige ondermijning van veiligheid van zowel het personeel als gedetineerden. De Raad wees er al meerdere malen op dat niet alleen Sint Maarten, maar het Koninkrijk der Nederlanden de verantwoordelijkheid draagt om te voldoen aan de (intern)nationaal gestelde wet- en regelgeving en (CPT) normen. De Raad concludeert dat het Koninkrijk der Nederlanden tekortschiet in het nemen van zijn verantwoordelijkheid daarin. Het Statuut voor het Koninkrijk der Nederlanden biedt voldoende ruimte om op basis van die verantwoordelijkheid gepaste maatregelen te treffen om naleving te borgen.

Perspectief
De serieuze problematiek binnen de gevangenis en de aanpak hiervan zijn ook van belang voor een veilige samenleving en moeten vanuit een breder perspectief bezien en aangepakt worden. In onder meer zijn laatste Staat van de rechtshandhaving 2024 pleit de Raad voor een integrale ketenbenadering die verder gaat dan alleen de justitiële rechtshandhavingsketen en voor de voortzetting van de onmisbare justitiële samenwerking tussen de landen. Dit is ook bij uitstek van toepassing op het gevangeniswezen.

Onhoudbare en onaanvaardbare situatie
De Raad herhaalt nogmaals dat een onhoudbare en onaanvaardbare situatie is ontstaan in de gevangenis waarvoor een structurele oplossing gevonden moet worden. De Raad beoogt met het gebruik van zijn mededelingsbevoegdheid een gezamenlijke oplossing op de kortst mogelijke termijn. Dit in het belang van personeel en gedetineerden, maar ook de samenleving als geheel.

Tot slot
De brieven (in het Nederlands en Engels) en alle andere publicaties van de Raad zijn digitaal beschikbaar op de nieuwe website van de Raad:


Meer pers →
Raad voor de rechtshandhaving preloader