Staat voor de rechtshandhaving Sint Maarten 2024: tijd voor gezamenlijke actie

Staat voor de rechtshandhaving Sint Maarten 2024: tijd voor gezamenlijke actie met een goed functionerende ketenbenadering.

PHILIPSBURG, Sint Maarten – De Raad voor de rechtshandhaving (de Raad) heeft op 1 mei 2025 zijn Staat van de rechtshandhaving (de Staat) voor het jaar 2024 rechtstreeks aangeboden aan zowel de minister van Justitie alsmede de Staten van Sint Maarten. De Raad beschrijft in zijn Staat meer overkoepelend de ontwikkelingen in de rechtshandhaving en de bevindingen die de afzonderlijke inspecties ontstijgen. De focus van de laatste Staat (2023) lag op de justitiële samenwerking tussen de landen.

In de Staat voor 2024 staan - naast samenwerking - de lokale omstandigheden, waaronder jeugdcriminaliteit, (grensoverschrijdende) problematieken en de gevolgen daarvan voor zowel de rechtshandhaving, de gehele keten als de gehele samenleving centraal. In deze Staat benadrukt de Raad wederom dat alleen een repressieve aanpak niet werkt. Een goed functionerende integrale (ministerie overstijgend en/of land overstijgende) ketenbenadering is noodzakelijk. De Raad wijst erop dat de tijd daar is voor een toekomst bestendigde lange termijnvisie gesteund door daadwerkelijke gezamenlijke actie(s).

Noodzaak voor een integrale ketenbenadering
De Raad wijst er al jaren op dat de rechtshandhaving in Sint Maarten - een kleine kwetsbare samenleving vanwege onder meer zijn ligging in orkaangebied en uniek vanwege de twee landen op één eiland - door ontbrekende of beperkt beschikbare randvoorwaarden zoals materiële, personele en financiële middelen kwetsbaar is en blijft. Deze realiteit vergt dat efficiënt en verantwoord omgegaan dient te worden met de beschikbare schaarse middelen.

De noodzaak tot een breder perspectief in de benadering van lokale en grensoverschrijdende problematiek wordt steeds evidenter. De Raad pleit daarom in deze Staat voor een integrale ketenbenadering, die verder gaat dan alleen de justitiële rechtshandhavingsketen. In de Staat beschrijft de Raad een viertal pijlers die van groot belang zijn voor een integrale aanpak van verschillende problematieken binnen de rechtshandhaving. Het gaat hier om voorkomen (bewustwording en preventie), aanpakken (sturing en capaciteit), samenwerken (noodzaak samenwerken) en beschermen (human security, weerbaarheid en onafhankelijke instituten).

Dit vergt echter samenwerking vanuit een goed functionerende integrale (daar waar mogelijk ministerie overstijgend en/of land overstijgend) ketenbenadering. De Raad stelt vast dat met name meer samenwerking in en tussen de landen te vaak een (deels) onbenutte mogelijke oplossing blijkt. Een goed voorbeeld van waar samenwerking tussen de landen wel tot mooie resultaten heeft geleid is de politiële samenwerking tussen de landen.

Jeugdcriminaliteit in Sint Maarten
Jeugdcriminaliteit is een onderwerp dat de gemoederen op Sint Maarten al sinds jaar en dag bezig houdt. Meerdere onderzoeken van de Raad en andere organisaties en instanties schetsen al jarenlang een situatie waarin jeugdigen op steeds jongere leeftijd, steeds vaker ernstiger delicten plegen. De Raad en andere organisaties stellen vast dat deze negatieve trends verder toenemen. In de Staat gaat de Raad dieper in op verschillende oorzaken en gevolgen en de noodzaak voor een integrale aanpak van de jeugdproblematiek.

Human security
De Raad vraagt in de Staat ook aandacht voor human security. Voor de rechtshandhaving in Sint Maarten is er vanuit human security perspectief meer aandacht nodig voor investeringen in de kwaliteit en kwantiteit van personeel werkzaam in de justitiële keten, wat bij zal dragen aan de versterking van de verschillende instituties. Binnen een goed functionerende rechtsstaat en in het bijzonder de justitiële keten, behoort er aandacht te zijn voor de weerbaarheid van organisaties en de – fysieke en mentale – bescherming van de personen werkzaam binnen (publieke en justitiële) organisaties en burgers in het algemeen. De onafhankelijke instituten zijn tevens onmisbaar.
Het op orde brengen van onder meer de rechtspositie, beloning en de arbeidsomstandigheden van justitiepersoneel is een belangrijke (preventieve) factor in de bestrijding van corruptie alsmede de fysieke en mentale gesteldheid van het personeel. Dergelijke (structurele) verbeteringen leiden ook tot meer vertrouwen van de burger in de overheid en versterken de geloofwaardigheid van de justitiële organisaties lokaal, regionaal en internationaal.

Samenwerking tussen de landen
De Raad gaat tevens in op twee vormen van samenwerking tussen de landen waarvoor in 2024 specifiek aandacht was. Dit betreft de regionale politiesamenwerking en de forensische zorg. Beide vormen van samenwerking leiden tot verbetering van taakuitoefening en de kwaliteit van het beheer van de betrokken organisatie en de keten als geheel. De Raad merkt op dat voor wat betreft de regionale politiesamenwerking de jarenlange en intensieve inzet op de daadwerkelijke samenwerking, zijn vruchten heeft afgeworpen. Ook voor wat betreft forensische zorg is de samenwerking opgezocht. De resultaten daarvan zijn echter nog moeilijk meetbaar, aldus de Raad. De samenwerking behoeft in de praktijk nog de nodige aandacht.

Tot slot
De Raad wijst de afgelopen jaren in elke Staat op de verantwoordelijkheden van de Staten alsmede de minister van Justitie. Dit omdat de rapporten van de Raad op Sint Maarten al jaren niet of niet consequent overeenkomstig de Rijkswet Raad voor de rechtshandhaving met een reactie aangeboden worden aan de Staten. Dit was nog steeds het geval in 2024. De Raad wijst nogmaals op ieders verantwoordelijkheden hieromtrent.

De Raad constateert ook in 2024 wederom dat de medewerkers binnen de justitiële keten zich elke dag blijven inzetten voor een veiligere samenleving en spreekt daarvoor zijn dank uit.

De Staten van de rechtshandhaving Sint Maarten 2024 (in het Nederlands en Engels beschikbaar met infographic), Caribisch Nederland 2024 en Curaçao 2024 en alle andere publicaties van de Raad zijn digitaal beschikbaar op de nieuwe website van de Raad: www.raadrh.com

Deel op ⟶   Meer pers →